Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng kêu gọi chung tay viết tiếp câu chuyện thần kỳ của châu Á

Hội nghị là một trong những diễn đàn toàn cầu quan trọng nhất ở châu Á, quy tụ các nhà lãnh đạo chính trị trao đổi quan điểm một cách thẳng thắn về các vấn đề khu vực và vai trò của châu Á.

Cùng với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba là lãnh đạo Chính phủ của nước chủ nhà, Hội nghị Tương lai châu Á năm nay có sự tham dự của các nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith; Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr.; Thủ tướng Campuchia Hun Manet; người đứng đầu chính phủ lâm thời Bangladesh Muhammad Yunus; Phó Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Chí Dũng, Phó Thủ tướng Singapore Gan Kim Yong, Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo và Ngoại trưởng Thái Lan Maris Sangiampongsa.

Trong bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chúc mừng Hội nghị Tương lai châu Á trải qua 30 năm hình thành và phát triển, đến nay đã trở thành một diễn đàn đối thoại chính sách uy tín hàng đầu khu vực và thế giới.

Đánh giá cao chủ đề của hội nghị lần này: "Thách thức của châu Á trong một thế giới đầy biến động", Phó Thủ tướng nhận định, đối diện với thách thức chính là con đường hiệu quả nhất để biến nguy thành cơ, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành có thể, tạo ra những ý tưởng, cách làm đột phá mới.

Thách thức và lợi thế nền tảng trong một thế giới biến động

Thế giới và châu Á đang đối mặt với những thách thức chưa từng có tiền lệ, mỗi thách thức không chỉ là bài toán riêng lẻ mà ngày càng đan xen phức tạp. Phó Thủ tướng phân tích một số xu hướng lớn.

Thứ nhất, thách thức từ sự bất định khi các cú sốc và biến động địa chính trị, địa kinh tế ngày càng "thường xuyên" và "đa chiều" hơn, từ cạnh tranh chiến lược, xung đột quân sự, bảo hộ thuế quan, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh ngày càng cực đoan… Đặc biệt, các ngành công nghệ mới đang thay đổi căn bản cấu trúc của nền kinh tế và định hình lại chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ hai, tác động của phân tách, phân mảnh kinh tế. Câu chuyện về "sự thần kỳ của châu Á", ngoài yếu tố nội lực là cơ bản, quyết định, còn bắt nguồn từ việc tận dụng hiệu quả các cơ hội do toàn cầu hóa kinh tế mang lại.

Các điều kiện thuận lợi đó đang thay đổi căn bản. Theo đó, sự suy giảm của các động lực tăng trưởng truyền thống ngày càng tác động sâu rộng và tiêu cực đến triển vọng tăng trưởng của hầu hết các nền kinh tế.

Thứ ba, suy giảm niềm tin bắt nguồn từ cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt đang hạn chế vai trò của các cơ chế hợp tác đa phương trong ứng phó với các cú sốc bất ngờ và biến động kinh tế - chính trị toàn cầu.

Thứ tư, vị thế, vai trò của hệ thống quản trị toàn cầu đứng trước nguy cơ bị xói mòn. Đặc biệt, sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc đang thách thức các nguyên tắc căn bản của hệ thống luật pháp quốc tế và các thể chế hợp tác đa phương.

Thứ năm, xuất hiện nhiều yếu tố kìm hãm xu hướng phát triển bền vững và bao trùm. Các thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng gay gắt, biến đổi khí hậu, hiện tượng thời tiết cực đoan, thiên tai, dịch bệnh, cạn kiệt tài nguyên, già hoá dân số... đang đẩy lùi các nỗ lực phát triển của nhân loại.

"Đứng trước những thách thức chưa có tiền lệ này, đâu sẽ là điểm tựa cho châu Á trong giai đoạn phát triển mới?", Phó Thủ tướng đặt câu hỏi và nêu 3 yếu tố chính: Châu Á tiếp tục duy trì vai trò là khu vực tăng trưởng năng động và ổn định, là trụ cột của nền kinh tế toàn cầu; (ii) châu Á là cái nôi văn minh của nhân loại, ngày càng trở thành điểm hội tụ của mạng lưới công nghiệp-sản xuất năng động; (iii) châu Á là khu vực của sự hoà bình và ổn định.

Chuyển hoá thách thức thành cơ hội với '5 tiên phong'

Nhìn lại 3 thập kỷ vừa qua, Phó Thủ tướng cho rằng, sau mỗi giai đoạn khủng hoảng lớn, từ khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 tới đại dịch COVID-19, châu Á đều vượt qua khó khăn, hóa giải thách thức và vươn lên mạnh mẽ hơn, đúng như tinh thần của câu tục ngữ của Nhật Bản: "Ngã bảy lần, đứng dậy tám lần".

Với các nền tảng, lợi thế của mình, châu Á vẫn hội tụ đầy đủ mọi điều kiện cần thiết để bứt phá, trở thành động lực chính dẫn dắt tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Theo đó, Việt Nam đề xuất 5 tiên phong mà các nước châu Á cần phối hợp thúc đẩy trong thời gian tới:

Một là, tiên phong "làm mới" các cơ chế hợp tác đa phương, củng cố hệ thống thương mại tự do trên nguyên tắc "cùng thắng".

Hai là, tiên phong thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo.

Ba là, tiên phong thúc đẩy phát triển bao trùm, lấy người dân là trung tâm, mục tiêu, chủ thể và động lực của mọi chính sách; mọi chính sách đều cần phải hướng tới sự hạnh phúc của người dân.

Bốn là, tiên phong kiến tạo các mô hình kinh tế mới, đặc biệt là chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.

Năm là, tiên phong trong việc tăng cường đoàn kết, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau.

Tầm nhìn phát triển của Việt Nam và tầm quan trọng của quan hệ Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, sau gần 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, Việt Nam đã đạt những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử.

Từ một nền kinh tế lạc hậu, kém phát triển, đến nay đã vươn lên thành nền kinh tế có quy mô kinh tế đứng thứ 32 trên thế giới, thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu về quy mô thương mại và thu hút FDI. GDP bình quân đầu người năm 2024 đạt 4.700 USD, tiệm cận ngưỡng thu nhập trung bình cao.

Đến nay, Việt Nam đã trở thành hình mẫu về hàn gắn, vươn lên sau chiến tranh với quan hệ đối ngoại rộng mở, toàn diện và hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Tuy nhiên, với một nền kinh tế có độ mở lớn, Việt Nam cũng đang chịu tác động mạnh từ bối cảnh quốc tế diễn biến ngày càng phức tạp, đan xen với các thách thức nội tại của kinh tế trong nước.

"Việt Nam xác định muốn phát triển nhanh và bền vững thì phải có một tư duy mới, tầm nhìn mới, tâm thế mới, đồng thời phải hành động quyết liệt, thực hiện những cải cách mạnh mẽ, với quyết tâm chính trị cao nhất, sự đoàn kết đồng lòng mạnh mẽ nhất của toàn dân tộc. Đặc biệt, phải có sự đồng hành, ủng hộ của bạn bè quốc tế, trong đó có Nhật Bản", Phó Thủ tướng cho biết.

Để thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số và thực hiện thành công 2 mục tiêu 100 năm, Việt Nam đang đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược (thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực) và triển khai "bộ tứ trụ cột" để "bắt kịp", "tiến cùng", tận dụng lợi thế đi sau để "vươn lên". Đó là tạo đột phá về KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân trở thành "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế quốc gia; đổi mới công tác xây dựng và thực thi pháp luật, thúc đẩy hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Trong bối cảnh quốc tế đang đứng trước nhiều thách thức, Phó Thủ tướng cho rằng Nhật Bản ngày càng củng cố vai trò là mắt xích then chốt của chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Cùng với đó, quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản đang không ngừng phát triển, không chỉ bền chặt về chính trị, sâu rộng về kinh tế, thắm đượm về văn hóa mà còn nhân ái về tình người.

"Trong bối cảnh thế giới và châu Á đang đứng trước nhiều thay đổi mang tính thời đại, Việt Nam nhất quán quan điểm: Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu, người bạn chân thành, tin cậy", Phó Thủ tướng nhấn mạnh và mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ, hợp tác chặt chẽ, đồng hành, hỗ trợ hiệu quả của Nhật Bản để thực hiện thành công các mục tiêu phát triển, tiến vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Dẫn lại câu nói nổi tiếng của Nhật Bản: "Một mũi tên dễ bẻ gãy, ba mũi tên khó bẻ gãy" và câu tục ngữ Việt Nam: "Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao", Phó Thủ tướng khẳng định trong cả hai nền văn hóa, đoàn kết chính là sức mạnh vô song để vượt qua khó khăn, biến thách thức thành cơ hội để đổi mới và phát triển bứt phá

Với tinh thần đó, Phó Thủ tướng kêu gọi các quốc gia cần "nối vòng tay lớn", chung sức, đồng lòng, vượt qua thách thức, vì hòa bình, hợp tác và thịnh vượng chung của khu vực và toàn thế giới.

 Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, Phó Thủ tướng đã có cuộc gặp với Giám đốc điều hành cấp cao của Nikkei Dasuke Darakawa.