Siết quản lý thị trường mỹ phẩm

Hàng loạt sản phẩm bị thu hồi, tiêu hủy

Trong thời gian ngắn, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành nhiều quyết định đình chỉ, thu hồi và tiêu hủy sản phẩm mỹ phẩm vi phạm. Đơn cử, nhiều sản phẩm do Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ VB Group phân phối bị xử lý, như Hanayuki Sunscreen Body (SPF ghi 50 nhưng thực tế chỉ 2,4) và G-Thera Amino Anti-Wrinkle Mask thiếu 3 thành phần so với hồ sơ công bố.

Công ty cổ phần Hóa dược Việt Nam bị yêu cầu thu hồi lô sản phẩm Evit mù U (lọ 15ml, số lô 010824) do không đạt chỉ tiêu độ đồng đều thể tích. Mẫu được lấy tại hai quầy thuốc ở Quảng Ngãi. Cục Quản lý Dược yêu cầu thu hồi toàn quốc và giao Sở Y tế Hà Nội giám sát tiêu hủy.

Sữa rửa mặt Adaphil Gentle Skin Cleanser (chai 125ml), do Công ty TNHH MTV sản xuất dược – mỹ phẩm GAMMA phân phối, chứa Methylparaben và Propylparaben – hai chất không có trong công thức công bố. Doanh nghiệp phải thu hồi và báo cáo kết quả về Cục Quản lý Dược trước ngày 21/6/2025.

Theo chỉ đạo từ Bộ Y tế, các sở y tế cần giám sát chặt việc thu hồi, tiêu hủy và yêu cầu các cơ sở phân phối thông báo rộng rãi, tiếp nhận sản phẩm trả lại, đồng thời thực hiện biệt trữ sản phẩm vi phạm. Các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật sẽ được chuyển cơ quan điều tra xử lý theo quy định.

Thực tế cho thấy, bên cạnh sự phức tạp của thị trường thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm cũng là một lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao, dễ bị lợi dụng để đưa ra thị trường những sản phẩm không đảm bảo chất lượng. Nhiều người tiêu dùng đã gặp hệ lụy từ việc sử dụng mỹ phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc.

Chị N.H.L. (30 tuổi, Hà Nội) cho biết, sau khi sử dụng một loại sữa rửa mặt đặt mua qua mạng xã hội, làn da chị xuất hiện triệu chứng ngứa và nổi mẩn kéo dài. Sau khi tra cứu thông tin, chị phát hiện sản phẩm này không rõ nguồn gốc và nằm trong danh sách thu hồi của Bộ Y tế do vi phạm thành phần công bố.

Theo TS.BS Vũ Thái Hà - Trưởng khoa Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ tế bào gốc (Bệnh viện Da liễu Trung ương), việc sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc hoặc chứa thành phần không kiểm soát có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Mỹ phẩm kém chất lượng có thể gây viêm da tiếp xúc, kích ứng kéo dài, nhiễm trùng da hoặc rối loạn sắc tố. Một số trường hợp nặng có thể để lại sẹo, thậm chí rối loạn miễn dịch nếu sử dụng trong thời gian dài mà không được phát hiện.

Siết quảng cáo, chặn thông tin gây hiểu nhầm

Trước tình hình nói trên, Bộ Y tế đang tăng cường các biện pháp quản lý, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm, trong đó tập trung vào môi trường thương mại điện tử và các nền tảng mạng xã hội.

Cụ thể, Bộ Y tế đã ban hành các công văn chỉ đạo như Công văn số 3005 ngày 17/5/2025, Công văn số 2965 ngày 16/5/2025 và Công văn số 1149 ngày 23/4/2025, yêu cầu các địa phương siết chặt kiểm tra hậu mãi và tăng cường quản lý mỹ phẩm trên thị trường.

Cục Quản lý Dược cũng đã có văn bản đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương triển khai các nội dung chỉ đạo, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định pháp luật về quản lý mỹ phẩm đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn.

Đặc biệt, cần chú trọng đến việc phát hiện các hành vi sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm không đúng tại địa chỉ đã công bố, các doanh nghiệp tự ý thay đổi địa chỉ kinh doanh mà không thông báo với cơ quan chức năng, cũng như việc thực hiện nghĩa vụ thu hồi sản phẩm không đạt yêu cầu.

Điểm nhấn trong đợt kiểm tra lần này là hoạt động kinh doanh mỹ phẩm trên các sàn thương mại điện tử và nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Zalo, YouTube… Đây là các kênh bán hàng đang phát triển nhanh nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro về chất lượng sản phẩm. Cơ quan chức năng sẽ tập trung kiểm tra, xử lý các trường hợp kinh doanh mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, chưa được cấp số tiếp nhận phiếu công bố, nghi ngờ là hàng giả, cũng như các nội dung quảng cáo sai lệch công dụng, gây hiểu nhầm là thuốc chữa bệnh hoặc thổi phồng tính năng vốn có của sản phẩm.

Song song với hoạt động hậu kiểm, Bộ Y tế đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 93/2016, với trọng tâm là kiểm soát hoạt động quảng cáo và nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp mỹ phẩm.

Theo nội dung dự thảo, doanh nghiệp sẽ tự chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo, nhưng phải đảm bảo thông tin quảng cáo đúng với nội dung công bố sản phẩm, không thể hiện công dụng điều trị. Các cụm từ như “hiệu quả 100%”, “an toàn tuyệt đối”, “chỉ sau 7 ngày” và những cách diễn đạt tương đương đều không được phép sử dụng.

Dự thảo cũng cấm sử dụng hình ảnh, trang phục, tên tuổi của bác sĩ, nhân viên y tế hoặc cơ sở khám chữa bệnh trong quảng cáo mỹ phẩm nhằm tránh gây hiểu lầm về công dụng hoặc đánh lừa cảm nhận của người tiêu dùng.

Ông Vũ Tuấn Cường - Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết: “Việc sửa đổi Nghị định lần này không đơn thuần là điều chỉnh kỹ thuật, mà nhằm tăng cường năng lực hậu kiểm, tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch hơn, đồng thời nâng cao trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp trong toàn bộ vòng đời sản phẩm – từ công bố đến lưu hành và quảng cáo”.

Việc siết chặt quản lý thị trường mỹ phẩm được kỳ vọng sẽ giúp khắc phục những lỗ hổng hiện nay, đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực mỹ phẩm.